Są dwa rodzaje stresu: dobry stres i zły stres. Lekkie napięcie poprawia koncentrację i umiejętność rozwiązywania problemów, ale nadmierny i długotrwały stres prowadzi do wypalenia. Dowiedz się, jak panować nad stresem, aby przynosił korzyści w życiu osobistym i pracy w lecznicy weterynaryjnej.
Pewien poziom stresu pobudza wydzielanie adrenaliny i daje nam zastrzyk energii, gdy wykonujemy codzienne czynności. Jak wiemy, adrenalina jest wydzielana w sytuacjach niepokojących, stresowych, niebezpiecznych albo ekscytujących. Pomaga ona nam radzić sobie w takich sytuacjach i stanowi obronny mechanizm przetrwania, ponieważ zwiększa naszą sprawność fizyczną i wyostrza zmysły.
W czasach prehistorycznych, kiedy mieszkaliśmy w jaskiniach, nie przeżylibyśmy bez tego zastrzyku adrenaliny i reakcji, jakie wywołuje on w organizmie, więc artykuł ten by nie powstał. Pytanie brzmi: czy potrzebujemy stresu w dzisiejszych czasach?
Odrobina stresu pomaga poprawić koncentrację i zwiększyć produktywność.
To oczywiste. Bez tej odrobiny stresu lekarz albo asystent pewnie nie wykonałby całej pracy na czas albo nie potrafiłby skupić wszystkich pięciu zmysłów na tym, co robi. Stres poprawia zdolność reagowania, koncentracji i wykonywania zadań.
Konsekwencje długotrwałego stresu
Jednakże nadmierny i utrzymujący się dłużej stres nie jest korzystny. Każdy inaczej reaguje na stres: to, co dla jednego jest zdrowym poziomem napięcia, dla innego będzie nadmierną presją.
Zachowanie ciągłego stanu czujności, tak jakby groziło nam bezpośrednie niebezpieczeństwo, ma poważne skutki dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego.
Z punktu widzenia zdrowia fizycznego wysokie stężenie adrenaliny i kortyzolu zaburza działanie osi podwzgórze-przysadka oraz co najmniej stężenie cholesterolu, trójglicerydów, ciśnienie krwi i metabolizm cukrów.
Zmiana odpowiedzi immunologicznej może również zaostrzyć przebieg chorób, w których istotną rolę odgrywa czynnik zapalny, takich jak astma, nietolerancje i alergie, a nawet może zwiększać naszą podatność na wirusy układu oddechowego.
Długotrwałe zwiększone stężenie kortyzolu we krwi zmniejsza również po jakimś czasie zdolność podejmowania decyzji, pogarsza pamięć, przyspiesza proces starzenia komórkowego i ma szereg innych negatywnych skutków.
Długotrwały stres wywołuje dolegliwości fizyczne i psychiczne, które mogą prowadzić do wypalenia.
Z punktu widzenia zdrowia psychicznego stres może uniemożliwiać koncentrację, wywoływać trudności ze skupieniem uwagi, częste roztargnienie, nadwrażliwość na krytykę, zły nastrój, niezdolność do podejmowania decyzji i podatność na wypadki. A to wszystko może ostatecznie prowadzić do wypalenia.
Co więcej, stres jest „zaraźliwy”. Nawet gdy obudzimy się w dobrym humorze i jesteśmy zdeterminowani, aby nie denerwować się niczym, co wydarzy się w lecznicy, gdy w otoczeniu będzie dużo adrenaliny, bardzo trudno będzie nie pozwolić, aby udzieliły nam się nerwy i irytacja, prawda?
Jak radzić sobie ze stresem na co dzień w praktyce weterynaryjnej?
Przede wszystkim zalecamy przeanalizować sytuacje, które wywołują u nas stres. Być może jest to trudna rozmowa z klientem? Weź kilka głębokich wdechów, zrób pięciominutową przerwę albo pójdź na krótki spacer, aby zmienić otoczenie. Jeżeli czeka Cię niekomfortowa rozmowa, weź głęboki wdech i przygotuj się na nią psychicznie i emocjonalnie.
Dobra organizacja czasu, zwiększenie odporności psychicznej, techniki relaksacyjne i „odreagowywanie” – to wszystko metody radzenia sobie ze stresem.
Dowiedz się, jak radzić sobie ze stresem
Poznanie technik panowania nad stresem pomoże Ci zachować spokój niezależnie od poziomu chaosu wokół Ciebie. Co możesz zrobić?
- Poprawić umiejętność rozwiązywania problemów – zajmij się w pierwszej kolejności najważniejszymi zadaniami i popraw organizację pracy. Naucz się delegować!
- Zwiększ swoją odporność psychiczną. W artykule „7 wskazówek na zwiększenie odporności na stres dla lekarzy i techników weterynarii” znajdziesz wskazówki, jak wzmocnić się emocjonalnie.
- Stosuj techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie, joga, medytacja, sport, a nawet modlitwa, jeśli Ci pomaga. W części BodyVet znajdziesz VetYogi: medytację kierowaną, jogę i ćwiczenia oddechowe opracowane przez certyfikowanego instruktora jogi i technik oddechowych oraz lekarza weterynarii – dr. Crisa Pestanę – z serią poświęconą bezpośrednio zapobieganiu najczęstszym fizycznym (i psychicznym) schorzeniom wśród osób zajmujących się medycyną weterynaryjną.
- Bardziej zaangażuj się w życie towarzyskie. Miłe spędzenie czasu poza domem zrelaksuje Cię i pozwoli Ci się oderwać i zapomnieć o problemach w lecznicy. Możesz też pobawić się ze swoim zwierzęciem albo dziećmi w rodzinie!
- Poświęć trochę czasu dla siebie, nawet jeżeli będzie to 15-minutowy samotny spacer (najlepiej na łonie przyrody) albo znajdź nowe hobby, które Cię zainteresuje i sprawi, że zapomnisz o problemach.
Wygranie ze stresem jest możliwe – wszystko zależy od Ciebie i tego, jak będziesz się chronić przed utratą równowagi.
Bibliografia:
- Aschbacher K, O’Donovan A, Wolkowitz OM, Dhabhar FS, Su Y, Epel E. Good stress, bad stress and oxidative stress: insights from anticipatory cortisol reactivity. Psychoneuroendocrinology. 2013;38(9):1698-1708. doi:10.1016/j.psyneuen.2013.02.004
- Types of Stressors (Eustress vs. Distress), MentalHelp.net https://www.mentalhelp.net/stress/types-of-stressors-eustress-vs-distress/
- Stress symptoms: Effects on your body and behavior, en Mayo Clinic.org. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/stress-symptoms/art-20050987
- Stress management for veterinarians, AVMA https://www.avma.org/resources-tools/wellbeing/stress-management-veterinarians
