Zmęczenie współczuciem narasta stopniowo; jest jedną z odmian wypalenia, dotykającą pracowników służby zdrowia, szczególnie tych, którzy poświęcają się opiece nad innymi oraz doświadczają codziennie trudnych sytuacji.

Sytuacje te są traumatyczne, ponieważ nie zawsze udaje się uzyskać oczekiwany skutek czy rozwiązanie, pomimo dołożenia wszelkich starań.

Prowadzi do stanu ciągłego zmęczenia fizycznego i psychicznego, rozczarowania i poczucia bezradności oraz ograniczenia zdolności do radzenia sobie w codziennych życiu. 

Może prowadzić do ciężkich zaburzeń psychologicznych, takich jak stres pourazowy i depresja.

Zmęczenie współczuciem jest rzadko rozpoznawane w praktyce weterynaryjnej i uniemożliwia cierpiącym na nie specjalistom prowadzenie praktyki zgodnie z najwyższymi standardami jakości. Istnieje również wysokie ryzyko konieczności wzięcia urlopu zdrowotnego ze względu na wypalenie i całkowitego porzucenia zawodu. 

Co mogę zrobić jako osoba kierująca kliniką weterynaryjną?

Jako kierownik kliniki weterynaryjnej masz możliwość w proaktywny sposób pokazywać, jakie wsparcie emocjonalne spółka zapewnia pracownikom, jednocześnie dbając o ich zdrowie psychiczne.

Pierwszym rokiem w tym podejściu proaktywnym jest ocena zdrowia psychicznego pracowników. Oni często nie myślą o swoim stanie emocjonalnym, dopóki nie jest za późno, na przykład kiedy dochodzi do kryzysu albo gdy przekroczą swój próg wytrzymałości. Często też nie zdają sobie sprawy, że może to być zmęczenie współczuciem. 

Promowanie rutynowego korzystania z narzędzia, takiego jak Test zmęczenia współczuciem, pomoże Tobie i Twoim pracownikom rozpoznać widoczne i niewidoczne objawy zmęczenia współczuciem, zbadać podstawowe przyczyny i szukać pomocy specjalisty w razie konieczności.

Test zmęczenia współczuciem

Sposób, w jaki postrzegamy siebie i nasz stan emocjonalny, może różnić się znacznie od sposobu, w jaki postrzegają nas inni. Często współpracownicy wykrywają zmiany naszego nastroju albo schematy behawioralne, o których nie wiemy.

Aby Test zmęczenia współczuciem był jak najbardziej adekwatny, podzielono go na dwie części: Pierwsza dotyczy poziomu osobistego; odpowiedzi są udzielane indywidualnie i anonimowo przez każdego członka zespołu. 

Druga ma na celu wykrycie objawów zmęczenia współczuciem, które są dostrzegane przez współpracowników, nawet jeżeli dana osoba nie zdaje sobie z nich sprawy.

Jak korzystać z Testu zmęczenia współczuciem

Krok 1. Przed przekazaniem personelowi Testu zmęczenia współczuciem upewnij się, że rozumiesz, czym jest zmęczenie współczuciem. Przeczytaj artkuł Zmęczenie współczuciem u lekarzy weterynarii i pielęgniarek: poznaj objawy i dowiedz się, jak się chronić opublikowany w zakładce MENTALVET dotyczącej tego problemu.

Krok 2. Zorganizuj wstępną rozmowę z personelem, aby zapewnić, że każdy rozumie koncepcję zmęczenia współczuciem i przyczyny przeprowadzania tego testu. Odpowiedzi powinny być anonimowe, przynajmniej na początku. Skorzystaj z Wytycznych dotyczących rozmowy na temat zmęczenia współczuciem, aby przygotować się do rozmowy. Podkreśl, że nie jest to ocena wyników zawodowych, ale narzędzie służące do poprawy emocjonalnego dobrostanu całego personelu.

Krok 3. Ustal ramy czasowe na omówienie wyników oceny.

Krok 4. Przekaż Test zmęczenia współczuciem personelowi uczestniczącemu w spotkaniu. 

Mogą skorzystać z testu samooceny, postępując zgodnie z instrukcjami znajdującymi się w górnej części formularza. Personel zwraca wypełniony test kierownikom kliniki.

Krok 5.  Przekaż kopie Testu oceny zmęczenia współczuciem dla współpracowników  wszystkim członkom personelu i poproś ich o wskazanie osób, u których zauważyli te objawy.

Krok 6. Oceń wyniki testu wraz z resztą zespołu kierowniczego, jeżeli będzie to stosowne w zaplanowanym czasie. Jeżeli wyniki wykazują zagrożenie zmęczeniem współczuciem wśród pracowników, zaleca się zapewnić profesjonalną pomoc psychologiczną dla personelu kliniki. Zaleca się również ocenę tego, jak wzmocnić wsparcie emocjonalne w grupie, aby zapobiec zmęczeniu współczuciem w przyszłości.

Wytyczne dotyczące rozmowy na temat zmęczenia współczuciem dla kierowników

Przed pierwszym testem roześlij albo inaczej rozpowszechnij artykuł Zmęczenie współczuciem u lekarzy weterynarii i pielęgniarek: poznaj objawy i dowiedz się, jak się chronić  wśród swojego personelu, aby upewnić się, że każdy jest poinformowany. Łącze do pobrania znajdziesz na końcu artykułu.

Możesz również zaprosić kogoś do poprowadzenia spotkania, aby wyjaśnić ten problem, jeżeli nie czujesz się komfortowo w samodzielnym wyjaśnianiu koncepcji zmęczenia współczuciem swoim pracownikom. Pomoże im to zrozumieć koncepcję i wykonać test w bezpieczny sposób.

Zadaj sobie pytanie: 

• Czy rozumiem zmęczenie współczuciem? 
• Jakie są potencjalne źródła zmęczenia współczuciem? 
• Jak mogę pomóc mojemu personelowi uniknąć zmęczenia współczuciem? 
• Czy personel mojego szpitala/lecznicy weterynaryjnej ma dostęp do zasobów, które mogą pomóc uniknąć zmęczenia współczuciem? 

Następnie skorzystaj z poniższych pytań, aby poprowadzić rozmowę. Upewnij się, że zostały uwzględnione następujące kwestie:

• Czym jest zmęczenie współczuciem?
• Czym jest zmęczenie współczuciem? 
• Jak możemy zidentyfikować zmęczenie współczuciem? 
• Jakie zasoby są dostępne dla personelu?

Należy udostępnić zasoby organizacyjne, aby pomóc personelowi zapobiegać zmęczeniu współczuciem albo łagodzić jego skutki. Na przykład:

• Przeprowadzaj kwestionariusz dotyczący zmęczenia współczuciem co trzy albo dwa lata u każdego (w tym u siebie, jeżeli jesteś praktykującym specjalistą weterynarii). 
• Obowiązkowo poświęć pewną część spotkań klinicznych na rozmowę o wpływie emocjonalnym, jaki na konkretne osoby mają albo miały poszczególne przypadki czy klienci. Podczas tego rodzaju „wewnętrznych” terapii grupowych promuj wymianę doświadczeń i emocji między członkami zespołu.
• Zachęcaj do rozmów na temat problemów, które co do zasady wpływają na zdrowie psychiczne/emocjonalne pracowników w związku z ich zawodem, i ułatwiaj proszenie o pomoc.
• Podejmuj realne działania, aby chronić zespół, na przykład poprzez: kończenie relacji z toksycznymi albo nękającymi klientami, tworzenie specjalnych przestrzeni w lecznicy na potrzeby codziennych przerw psychicznych dla pracowników, szanowanie godzin pracy i dni odpoczynku, angażowanie ich w codzienne osiągnięcia lecznicy i sukcesy poprzez zachęcanie ich do zapisywania na tablicy „rzeczy, które dzisiaj się udały”. 

Jeżeli chcesz się dowiedzieć, jak ulepszyć przestrzeń szpitala albo lecznicy, aby była ona bardziej przyjazna dla personelu, polecamy artykuły „Poprawa komfortu w przychodni ogranicza stres u pracowników”, „Cisza, muzyka i przyjemne zapachy. Czy można to osiągnąć w lecznicy weterynaryjnej?” oraz „Wpływ oświetlenia i kolorów w lecznicy weterynaryjnej na nasz stan umysłu”.