Nasze środowisko pracy odgrywa w tym wszystkim istotną rolę. Faktem jest, że wiele z powyższych czynników jest nieodłącznie związanych z naszym zawodem i nie sposób ich wyeliminować. Mamy jednak możliwość wykorzystania rozmaitych środków organizacyjnych, które mogą złagodzić stres i inne szkodliwe objawy.
Wykrywanie objawów stresu
Osoby zajmujące się medycyną oraz lekarze weterynarii są w sposób stały narażeni na sytuacje wywołujące duże stres: terminy, nadmierne obciążenie pracą, wątpliwości co do sposobu leczenia oraz przeciążenie emocjonalne spowodowane kontaktem z cierpiącymi i umierającymi pacjentami oraz z ich opiekunami.
Chronicznie zestresowana osoba może zauważyć zmiany w sposobie swojego myślenia czy odczuwania. Może się czuć osamotniona, nerwowa, niezdecydowana, mieć obniżony nastrój czy nie być w stanie skupić uwagi. Mogą się też zmieniać jej nawyki żywieniowe (jedzenie mniejszych czy większych ilości niż zwykle), może oddawać się nałogom, by złagodzić stres albo może mieć trudności ze snem.
Stres wpływa na ludzi w rozmaity sposób. To, czego jeden nie zniesie, może być łatwe dla innego.
Środowisko pracy wywołujące stres
„W swojej najprostszej postaci stres w pracy polega tak naprawdę na naszym subiektywnym odczuciu tego, kiedy wyzwania, przed którymi stajemy, przekraczają nasze możliwości radzenia sobie z nimi”, wyjaśniła Elinor O’Connor podczas Kongresu BSAVA w 2018 r.
Stres rozmaicie wpływa na ludzi. To, czego jeden nie zniesie, może być w mniejszym bądź większym stopniu łatwe dla innego. Badania dotyczące przyczyn wypalenia wskazują, że sześć aspektów pracy najmocniej związanych z jego występowaniem to:
– Obciążenie pracą
– Możliwość decydowania o własnej pracy
– Niedostateczne uznanie czy wynagrodzenie
– Brak poczucia przynależności do zespołu
– Poczucie obciążenia pracą nieproporcjonalnego do współpracowników.
Nierównomierny rozkład obowiązków i brak możliwości decydowania o własnej pracy może nasilać wypalenie ze względu na nadmierne wymagania oraz prowadzić do uczucia niepokoju w wyniku poczucia przeciążenia pracą lub braku wystarczającej ilości czasu na jej wykonanie. Stwierdzono natomiast, że rozsądne obciążenie pracą podtrzymuje w ludziach energię.
Brak możliwości decydowania również odgrywa w tym wszystkim istotną rolę. Pracownicy mają poczucie, że nie mają autonomii w podejmowaniu decyzji i zmiany swojego obciążenia pracą. Wysokie wymagania w pracy w połączeniu z poczuciem małej decyzyjności prowadzą do przemęczenia i wypalenia.
Radzenie sobie z obciążeniem pracą i poprawa równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym
Praca w branży weterynaryjnej na pewno odbywa się pod presją czasu i cechuje dużym obciążeniem oraz długimi godzinami pracy kolidującymi z relacjami rodzinnymi i społecznymi.Właściwe planowanie wizyt i zabiegów, pozwalające unikać nadmiernego obciążenia pracą.
Mimo wszystko dzień pracy można zorganizować w sposób bardziej zrównoważony. Niektóre szpitale i lecznice przyjęły następujące podejście, z doskonałymi wynikami:
- Planuj poranne wizyty tak, by zostało półtorej godziny na lunch. Daje to pół godziny marginesu na opóźnienia, dzięki czemu pracownicy mimo wszystko będą mieli godzinę na lunch i odpoczynek.
- Kończ wizyty pół godziny przed końcem dnia pracy. Pozwoli to pracownikom na pójście do domu mniej więcej punktualnie.
- Odradzaj członkom zespołu korzystanie z komunikatorów internetowych w sprawach służbowych poza godzinami pracy.
- Daj lekarzom weterynarii jedno popołudnie w tygodniu albo co drugi tydzień na uzupełnienie dokumentacji, doskonalenie zawodowe itd.
- Staraj się nie planować zabiegów pod koniec dnia. Naprzemienne planowanie zadań wymagających odmiennego wysiłku fizycznego i umysłowego w ciągu dnia pracy pomaga w zachowaniu przytomności umysłu i ograniczeniu przemęczenia.
- O ile to możliwe pozwól ludziom wpływać na planowanie czasu pracy. Na przykład angażuj zespół w omawianie organizacji pracy zmianowej.
- Zachęcaj do korzystania w ciągu dnia z regularnych przerw. Jako osoba zarządzająca zapewnij, że jest dostępne w tym celu stosowne miejsce, z daleka od telefonów. Miejsce to może mieć naturalne oświetlenie, rośliny, wygodne siedziska, maty do ćwiczeń i głośniki Bluetooth, i oczywiście miejsca zarezerwowane dla matek małych dzieci do odciągania i przechowywania mleka.
- Zalecane jest też umożliwienie spędzania przerw na świeżym powietrzu.
- Monitoruj regularnie obciążenie pracą i w razie potrzeby zmieniaj je.
Stres wynikający z kontaktów z pacjentem w branży weterynaryjnej
Napięcie emocjonalne wiąże się ze zdolnością do zachowania stabilności psychicznej niezależnie od wyniku leczenia i do radzenia sobie z cierpieniem pacjentów i ich rodzin. Niezdolność do poradzenia sobie z tym może prowadzić do jednej z przyczyn wypalenia, czyli do zmęczenia współczuciem.
Zmęczenie współczuciem może mieć wpływ na dużą liczbę pracowników weterynarii, w tym lekarzy weterynarii, pielęgniarki i asystentów. Projekt HappyVet zapewnia wszystkim klinikom weterynaryjnym bezpłatny test na zmęczenie współczuciem, umożliwiający stwierdzenie jego występowania w lecznicach i szpitalach, pomagając w ograniczeniu zwolnień chorobowych.
Łagodzenie napięcia emocjonalnego w gabinecie weterynaryjnym
Ograniczanie przyczyn stresu w gabinetach weterynaryjnych powinno się traktować priorytetowo. Na Kongresie BSAVA zaproponowano trzy sposoby radzenia sobie z napięciem emocjonalnym:
- Kierowanie zażaleń klientów do osób zarządzających (albo osób specjalizujących się w rozwiązywaniu konfliktów), aby zmniejszyć stres pracowników rejestracji.
- Zapewnienie dodatkowych przerw osobom pracującym w rejestracji na odpoczynek od telefonów i kontaktu z klientami.
- Zapewnienie możliwości kontaktu z osobą wspierającą w żałobie, zarówno rodzinom jak i zespołowi, dzięki czemu będą mogli porozmawiać o swoich uczuciach w trudnych przypadkach.
Twoim zadaniem jako osoby zarządzającej ośrodkiem jest zapobieganie wypaleniu lekarzy weterynarii, pielęgniarek i asystentek Unikanie wypalenia jest obecnie priorytetowe dla zachowania wartościowych pracowników w ośrodku, ograniczenia zwolnień chorobowych oraz zwiększenia poziomu zadowolenia, motywacji i jakości usług ośrodka, co ma również wpływ na zadowolenie klientów. Nie ma potrzeby jednoczesnego wdrażania wszystkich tych środków. Często zaledwie dwie albo trzy zmiany wprowadzone w codziennym funkcjonowaniu wystarczą, by ograniczyć poziom stresu i zwiększyć ogólne zadowolenie zespołu.
Odniesienia
- Portoghese I, Galletta M, Coppola RC, Finco G, Campagna M. Burnout and workload among health care workers: the moderating role of job control. Saf Health Work. 2014 Sep;5(3):152-7. doi: 10.1016/j.shaw.2014.05.004. Epub 2014 Jun 7. PMID: 25379330; PMCID: PMC4213899.
- How to manage stress in the workplace. Improve Veterinary Practice. https://www.veterinary-practice.com/article/how-to-manage-stress-in-the-workplace
