„Pracujemy bez wytchnienia dla dobra koni innych ludzi, za wynagrodzeniem znacznie niższym niż otrzymują lekarze zajmujący się ludźmi, przy większym ryzyku doznania uszczerbku na zdrowiu. Ta bezinteresowność zasługuje w pewnym zakresie na pochwałę. Może ona jednak przyczyniać się do wypalenia zawodowego, ponieważ uważamy, że musimy ciągle zaspokajać w pierwszej kolejności potrzeby innych, a nie własne”.
Colleen Best³, PhD, doskonale opisuje jedną z przyczyn, które mogą prowadzić do wypalenia zawodowego u lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi. Może ona prowadzić do wystąpienia takich problemów jak zaburzenia lękowe i depresja, pogłębianych przez zmęczenie współczuciem i skrajne przemęczenie.
Realia weterynarii związanej ze zdrowiem koni
W Europie zdecydowana większość lekarzy weterynarii zajmuje się małymi zwierzętami. Tylko 21% z nich pracuje z końmi i pokrewnymi gatunkami. W Stanach Zjednoczonych 5,8% absolwentów weterynarii podejmuje praktykę związana ze zdrowiem koni. Połowa z nich rezygnuje po pięciu latach, aby zająć się małymi zwierzętami. Tylko 4,6% spośród wszystkich lekarzy weterynarii w USA prowadzi obecnie praktykę związaną ze zdrowiem koni.
Duże skupienie lekarzy weterynarii, którzy zajmują się głównie małymi zwierzętami, na obszarach miejskich prowadzi do braku specjalistów zajmujących się końmi i trzodą hodowlaną na obszarach wiejskich.
Obraz nakreślany wynikami badań wskazuje na wyższe skupienie lekarzy weterynarii, którzy zajmują się małymi zwierzętami, na obszarach miejskich. Ta tendencja prowadzi do niedoborów na obszarach wiejskich, co wpływa zarówno na lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi, jak i tych, którzy zajmują się zwierzętami gospodarskimi – braki personalne, długie godziny pracy, długie dojazdy do pracy i nieregularne jej godziny.
Takie realia mogą przynieść skrajne wyczerpanie, zaburzenia lękowe i depresję – a nawet porzucenie zawodu. W niektórych skrajnych przypadkach może to doprowadzić ostatecznie do podjęcia próby odebrania sobie życia. Ryzyko popełnienia samobójstwa wśród lekarzy weterynarii jest dwukrotnie wyższe niż wśród przedstawicieli innych zawodów medycznych.
Wypalenie zawodowe u lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi
Niektóre czynniki prowadzące do wypalenia zawodowego u lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi, są wspólne dla wszystkich przedstawicieli tego zawodu:
– Długie godziny pracy i nadmiar pracy głównie ze względu na brak lekarzy weterynarii na niektórych obszarach.
– Nagłe sytuacje w przypadkowych porach.
– Trudności z zachowywaniem równowagi pomiędzy życiem zawodowym i rodzinnym. Praca lekarza weterynarii, który zajmuje się końmi, jest jeszcze mniej kompatybilna z życiem rodzinnym. Biorąc pod uwagę, że zawód ten jest coraz bardziej zdominowany przez kobiety, istotne znaczenie ma fakt, że w Wielkiej Brytanii lekarki weterynarii rezygnują z zawodu, kiedy planują mieć dzieci po przynajmniej pięciu latach praktyki⁵.
– Cyberprzemoc. Do cyberprzemocy dochodzi, kiedy właściciele koni zamieszczają negatywne komentarze w mediach społecznościowych. Chociaż znacznie powszechniej obserwuje się to w przypadku lecznic, które zajmują się małymi zwierzętami, zdarza się to również w świecie koni. Cyberprzemoc powoduje napięcie w miejscu pracy, które prowadzi do depresji i stresu.
Prawdopodobieństwo doznania uszczerbku na zdrowiu, który prowadzi do zakończenia kariery, jest siedmiokrotnie wyższe w przypadku lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi, niż w przypadku strażaków.
W zawodzie lekarza weterynarii, który zajmuje się końmi, występują również okoliczności, które sprawiają, że jest on cięższy niż praktyka związana z zajmowaniem się małymi zwierzętami:
- Niższe wynagrodzenia. Według wyników badania VetSurvey z 2018 r. wynagrodzenia, jakie otrzymują za swoją pracę, są na ogół niższe niż w przypadku pracy z małymi zwierzętami.
- Praca w zimnie, deszczu, śniegu albo skrajnym upale. Lekarze weterynarii, którzy zajmują się końmi, muszą wykonywać pracę niezależnie od pogody. Ponadto młodsi z nich mogą być w 100% dostępni dla swoich klientów, aby wykazać się przed nimi albo pracodawcami. A według artykułu Piavita², gdy klienci zaczną oczekiwać takiej dostępności, trudno jest to zmienić.
- Długie dojazdy do pracy. Ta praca wymaga pokonywania wielokilometrowych odległości w ciągu dnia.
- Ryzyko uszczerbku na zdrowiu. Prawdopodobieństwo doznania uszczerbku na zdrowiu, który prowadzi do zakończenia kariery, jest siedmiokrotnie wyższe w przypadku lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi, niż w przypadku strażaków⁵. Do znacznej części z tych uszczerbków na zdrowiu dochodzi zazwyczaj podczas oceny kulawizny albo badań stomatologicznych, pomimo podania środków uspokajających i ograniczenia możliwości poruszania się zwierzęcia.
Ryzyko uszczerbku na zdrowiu z powodu ugryzienia, kopnięcia albo popchnięcia to czynnik, który lekarka weterynarii musi wziąć pod uwagę, kiedy jest w ciąży. Jeżeli tak jest w Twoim przypadku, przepisy europejskie chronią prawa kobiet w ciąży – masz inne możliwości zanim porzucisz zawód, który kochasz!
Zmęczenie współczuciem dotyczy również lekarzy weterynarii, którzy zajmują się końmi
Zmęczenie współczuciem wynika z połączenia czynników związanych osobowością konkretnej osoby i z jej otoczeniem. Typ osobowości, który zawód lekarza weterynarii przyciąga, w połączeniu z nieregularnym harmonogramem pracy, cierpieniem pacjentów i rozczarowaniem właścicieli może tworzyć idealne warunki do rozwoju zespołu zmęczenia współczuciem.
Do objawów zespołu zmęczenia współczuciem należą:
- Dysocjacja. Fizycznie znajdujesz się w pracy, ale Twój umysł nie może się skupić na tym, co robisz, funkcjonując jakby w oderwaniu od rzeczywistości. Działasz na autopilocie.
- Stępienie emocji. W ten sposób mózg łagodzi cierpienie: masz trudności z wyrażeniem uczuć, określaniem, co się z Tobą dzieje i rozumieniem doświadczeń Twojego otoczenia.
- Izolacja. Twoje kontakty społeczne ustają i zwykle izolujesz się w domu albo zastępujesz je korzystaniem z nowych technologii. Możesz dojść do wniosku, że skoro nikt nie rozumie Twojej sytuacji, nie warto o niej mówić czy jej wyjaśniać. Przestają Cię cieszyć aktywności, które wcześniej przynosiły Ci radość.
- Nadmierna czujność. Jest to stan zwiększonej wrażliwości zmysłowej, któremu często towarzyszy nadmierna intensywność Twoich reakcji. To stan podwyższonej czujności, mający chronić Cię przed niebezpieczeństwem, który sprawia, że czujesz większą drażliwość, niż zwykle.
- Zaburzenia snu. Trudności z zasypianiem albo spanie zbyt dużo.
- Płacz. Płaczesz często i w różnych sytuacjach, z powodu konkretnych zdarzeń albo bez wyraźnego powodu.
- Unikanie lub obsesja. Unikasz wszystkiego, co wiąże się ze źródłem stresu albo przeciwnie, skupiasz się na tym obsesyjnie.
Jeżeli podejrzewasz, że mogą u Ciebie występować jakiekolwiek objawy wypalenia zawodowego albo zmęczenia współczuciem, możesz całkowicie bezpłatnie wykonać testy HVP. Można je znaleźć pod następującymi łączami: test dotyczący wypalenia zawodowego i test zmęczenia współczuciem.
Jeżeli chcesz poznać objawy wypalenia zawodowego i zmęczenia współczuciem oraz dowiedzieć się, jak je łagodzić, poniższe artykuły mogą Cię zainteresować: Coś jest nie tak… Czy to może być wypalenie?
oraz Zmęczenie współczuciem u lekarzy weterynarii i pielęgniarek: Poznaj objawy i dowiedz się, jak się chronić.
Bibliografia
- Shortage of veterinarians in rural and remote areas. FVE. 8 lipca 2020 r.
- Mental health and Well-being in Equine Veterinary Practice. Jessica Ehlert. Piavita.
- Reclaiming what matters: moving through Burnout as an Equine Veterinarian. Colleen Best, DVM, PHD, BSCH. 21 listopada 2022 r.
- Labor shortage prompts AAEP to form workforce commission. R.Scott Nolen. AVMA News. 17 sierpnia 2022 r.
- Support for U.K. Veterinarians Seeking Work-Life Balance. Stephanie L. Church. The Horse. 20 sierpnia 2018 r.
- VetSurvey2018. Europejska Federacja Lekarzy Weterynarii.
