Kiedy powstaje zagrożenie depresją i samobójstwem w branży weterynaryjnej? Podczas studiów pierwszego stopnia czy podczas pierwszych pięciu lat wykonywania zawodu? Najnowsze badania pokazują, że wypalenie i depresja u osób z wykształceniem weterynaryjnym może zaczynać się już na studiach.
Stres związany ze studiami może wpływać na każdą osobę studiującą. Jednak kariera w branży medycznej zajmuje niesławne pierwsze miejsce jeśli chodzi o poziom stresu.
W sierpniu 2022 r. opublikowano wyniki badania wśród studentów weterynarii w Niemczech. 45,9% cierpiało na depresję, prawie 20% miało myśli samobójcze a 24% było poważnie zagrożonych popełnieniem samobójstwa. Badanie to pokazało, że depresja i zagrożenie samobójstwem wśród studentów weterynarii to problem tak nieodłącznie związany z tą profesją, że zaczyna się on pojawiać podczas studiów.
W badaniu opublikowanym przez amerykańską uczelnię Murray State University (Kentucky) w 2021 r. zadano następujące istotne pytania: „Czy u studentów weterynarii występuje tak samo zwiększone zagrożenie samobójstwem, co u osób pracujących już jako lekarze weterynarii? Czy przyczyniają się do tego określone czynniki wywołujące stres związane z uczelnią?”.
Badanie rozpoczęto od przeglądu czynników zwiększających zagrożenie samobójstwem u osób z branży weterynaryjnej, z zamiarem stwierdzenia, czy depresja wśród studentów ma te same przyczyny.
Czynniki zwiększające zagrożenie samobójstwem wśród lekarzy weterynarii
Odsetek samobójstw w branży weterynaryjnej nie jest wyższy, niż w innych zawodach, o czym mówiła Christine Yu Moutier podczas konferencji poświęconej zapobieganiu samobójstwom zorganizowanej przez AVMA w 2021 r., i co opisaliśmy w artykule „Samobójstwa w zawodzie lekarza weterynarii: realia i zapobieganie”. Jednak mimo wszystko odnotowujemy wyższe wskaźniki występowania depresji, myśli samobójczych i zgonów w wyniku samobójstwa, niż wśród ogółu ludności.
Z czego wynika to zagrożenie?
– Wcześniejsze choroby psychiczne. W przypadku lekarzy weterynarii, u których wcześniej występowały choroby psychiczne, bardziej prawdopodobne jest wystąpienie zwiększonego zagrożenia niezdolnością do poradzenia sobie z pełnymi napięć realiami zawodu; w ich przypadku występuje większe zagrożenie rozwojem napięcia psychicznego, depresji i myśli samobójczych.
– Obciążenia zawodowe. Zawody weterynaryjne wiążą się ze stale wysokim poziomem stresu, związanym między innymi z długimi godzinami pracy, konfliktami z klientami, częstym kontaktem ze śmiercią i jego konsekwencjami, zmęczeniem współczuciem oraz problemami finansowymi.
W przeprowadzonych badaniach właściciele gabinetów weterynaryjnych wskazywali dodatkową odpowiedzialność związaną z zarządzaniem/kierowaniem i presję konkurencyjną jako dwa najbardziej stresujące czynniki. Lekarze weterynarii nieprowadzący własnej działalności wspominali raczej błędy lekarskie, niejasne definicje ich zakresu obowiązków i brak wpływu na podejmowanie decyzji dotyczących ich pracy.
– Zespół wypalenia zawodowego. „Mówi się często, że wypalenie zawodowe bierze się z przytłaczającego niezadowolenia rozmaitymi aspektami pracy i jej odpowiedniego bądź nieodpowiedniego wynagradzania”, jak zauważył D. N. Arnold w badaniu przeprowadzonym przez Murray University. Na tego rodzaju wypalenie składają się dwa główne czynniki: długie godziny pracy i niski szacunek części klientów dla wykonywanej pracy. „Wielu klientów mających duże wymagania i liczne zastrzeżenia może wywoływać u lekarza weterynarii bardzo duży stres” (D. N. Arnold).
– Stygmatyzacja korzystania z pomocy psychologicznej. Stygmatyzacja wsparcia psychologicznego może być przyczyną niechęci lekarzy weterynarii do zwracania się o pomoc i co za tym idzie powstawania u nich myśli samobójczych.
Czynniki wywołujące stres na uczelni
W badaniach skupiono się więc na tym, czy studenci weterynarii również stanowili grupę ryzyka, a jeśli tak, z jakiego powodu.
Wyniki były niepokojące. Prawie 21% studentów zbadanych przez University of Murray w stanie Kentucky odpowiedziało, że występowały u nich myśli samobójcze, a 6,2% podjęło próbę samobójczą. U 72% studentów wystąpiły wcześniej epizody depresyjne. Co najbardziej niepokojące, tylko 35% z nich leczyło się albo próbowało uzyskać pomoc psychoterapeutyczną.
Wśród czynników wywołujących najwięcej stresu studenci wymieniali:
- Obciążenie nauką i egzaminami: 36,4%
- Syndrom oszusta: 24,8%
- Kredyt studencki (Stany Zjednoczone): 14,7%
- Presja związana z uzyskiwaniem dobrych ocen: 13,2%
- Trudności związane z nauką online podczas pandemii COVID-19: 10,1%
- Poczucie konieczności nadążania za grupą: 6,2%
W badaniu stwierdzono, że studia weterynaryjne i związane z nimi czynniki wywołujące stres wpływają negatywnie na studentów. Odsetek myśli samobójczych zwiększa się w miarę zaawansowania studiów. Wstrząsające jest, że w przypadku studentów pierwszego roku odsetek ten wynosi zaledwie 6,2%, wzrasta zaś do 47% u studentów czwartego roku.
Wartości te znajdują odzwierciedlenie w badaniach prowadzonych w Wielkiej Brytanii, Belgii, Norwegii, Australii oraz Niemczech.
Bardzo wymagające studia i napięcia z nimi związane mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne studentów weterynarii.
Wymagające programy studiów i napięcia z nimi związane mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne studentów. Kryteria przyjęcia na uczelnie weterynaryjne wiążą się z ocenami. Duża część miejsc jest zarezerwowana dla osób o najwyższych średnich, przez co grupy studentów składają się zazwyczaj z bardzo inteligentnych i utalentowanych osób.
Studenci pierwszego roku są znajdują się w grupie osób równie skutecznych i nastawionych na rywalizację, co oni. W związku z tym narasta konkurencja i spada współpraca w grupie. Może to prowadzić do poczucia nieadekwatności podejmowanych starań i większego stresu związanego z ocenami. Student może nawet porzucić życie towarzyskie, by poświęcić cały swój czas wolny na studiowanie.
Studia weterynaryjne to również duże obciążenie nauką. Widzimy, że przepracowanie i syndrom oszusta wyróżniają się jako główne przyczyny uczucia niepokoju wśród studentów.
Osoby, u których występuje syndrom oszusta, mają wątpliwości, czy sprawdzą się w zawodzie i nie wierzą, że zasługują na osiągane wyniki. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym syndromie, omawiamy go w artykule Czym jest syndrom oszusta w weterynarii? Może Cię też zainteresować artykuł Syndrom oszusta u świeżo upieczonych absolwentów weterynarii: czym jest i jak sobie z nim radzić?
Znaczenie wsparcia
Kiedy to poczucie się utrwali, może wpływać na równowagę między życiem prywatnym a studiami. Ten brak równowagi prowadzi do poczucia społecznej izolacji, stresu, niepokoju i do depresji.
Co ważne, według badania przeprowadzonego w Stanach Zjednoczonych u studentów, którzy byli w stałym związku lub mieli grupę wsparcia wystąpienie objawów depresji i myśli samobójczych było mniej prawdopodobne.
Wiele uczelni weterynaryjnych w Europie wprowadziło już programy poradnictwa dla studentów, mające pomóc im w problemach osobistych i związanych ze studiami.
– Niemcy. Poradnictwo psychologiczne – Uniwersytet Techniczny w Monachium
– Hiszpania. Wsparcie psychologiczne – Program Studiów Zagranicznych Uniwersytetu Kalifornijskiego
– Włochy. Zdrowie i jakość życia – Sapienza Università di Roma
– Polska. Poradnictwo dla osób z niepełnosprawnościami i poradnictwo psychologiczne – Uniwersytet Warszawski
– Szwajcaria. – Poradnictwo psychologiczne – Uniwersytet w Zurychu
– Centrum Poradnictwa. Uniwersytet Berneński.
Informacje dotyczące pozostałych krajów w Europie można znaleźć w ramach Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.
Uczelnie powinny zapewnić elastyczne harmonogramy dostępności tych świadczeń i dopasować je do potrzeb studentów. Część amerykańskich studentów ankietowanych w badaniu Murray University zwracało uwagę, że godziny pracy psychologów i doradców na ich uczelniach kolidowały z godzinami zajęć oraz że niewielka liczba dostępnych godzin cieszyła się zainteresowaniem niewspółmiernie dużym do dostępności doradców. Okoliczności te utrudniały uzyskanie specjalistycznej pomocy, gdy była najbardziej potrzebna.
W ramach Projektu HappyVet zalecamy możliwie jak największe upowszechnienie dostępności tych świadczeń, w różnych godzinach i okolicznościach.
TELEFONY ZAUFANIA DLA OSÓB ZAGROŻONYCH SAMOBÓJSTWEM
WŁOCHY
– 112 – służby ratownicze
– Samaritans – ONLUS (http://www.samaritansonlus.org) codziennie od 13:00 do 22:00 pod numerem telefonu 06 77208977.
– Telefono Amico (http://www.telefonoamico.it) codziennie od 10:00 do 00:00 pod numerem telefonu 02 2327 2327
NIEMCY
– 112 – służby ratownicze
– Telefonseelsorge – Hotline: 0800 1110 111 Telefon zaufania: 0800 1110 222 (bezpłatny)
POLSKA
– 112 – służby ratownicze
– Olsztynski Telefon Zaufania 'Anonimowy Przyjaciel 89 19288 albo 89 527 00 00.
HISZPANIA
112 – służby ratownicze
– Telefon zaufania dla osób zagrożonych samobójstwem: Numer telefonu 024. Dostępny bezpłatnie 24/7.
– Teléfono de la Esperanza (http://www.telefonodelaesperanza.org) czynny przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, pozwala osobom telefonującym omówić szereg problemów, od dotyczących traumy i samobójstwa po problemy w relacjach. Numer telefonu 717 003 717.
SZWAJCARIA
– 144 – służby ratownicze
– Die dargebotene Hand – 143 (Deutsch)
– PARSPAS (Français). Telefon zaufania: +41 (0) 27 321 21 21 – Strona internetowa: parspas.ch całodobowo
Odniesienia
– Arnold, Deanna Nicole: Suicide Risk and School Related Stressors in Veterinary Students. Murray State University. 23 kwietnia 2021 r.
– Schunter N, Glaesmer H, Lucht L, Bahramsoltani M (2022) Depression, suicidal ideation and suicide risk in German veterinary medical students compared to the German general population. PLoS ONE 17(8): e0270912.
